Google, yapay zeka kullanımının çevresel etkilerine dair ilk kapsamlı saha ölçümlerini yayımladı.
Şirketin hazırladığı yeni rapora göre, yapay zeka uygulamaları üzerinden gerçekleştirilen bir sohbet isteminin karbon salımı 0,03 gram, su tüketimi ise 0,26 mililitre olarak ölçüldü. Google, bu miktarın ‘beş damla su’ya eşdeğer olduğunu vurguladı.
Google mühendisleri, raporda Gemini sohbetlerinin çevresel ayak izini önceki tahminlerden çok daha düşük değerlerle gösteren ayrıntılı karşılaştırmalara yer verdi. Şirket, Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 arasında ortalama bir sohbetin enerji tüketiminin 33 kat, karbon emisyonunun ise 44 kat azaldığını bildirdi.
Bu dönemde yazılım verimliliği ve model iyileştirmeleri sayesinde enerji tasarrufunun 23 kat, daha iyi makine kullanımı ile de 1,4 kat sağlandığı belirtildi. Ayrıca, Google’ın temiz enerji tedariki emisyon yoğunluğunu 1,4 kat düşürdü.
Raporda, Gemini uygulamaları üzerinden gönderilen her promptun ortalama 0,24 vatsaat (0,00024 kilovatsaat) enerji tükettiği, bu miktarın modern bir televizyonun dokuz saniyelik elektrik tüketimine karşılık geldiği ifade edildi.
Dar kapsamlı ölçümler yanıltıcı olabilir
Google raporunda, bugüne kadar yapılan pek çok bağımsız çalışmanın ‘dar kapsamlı’ ölçüm sınırları nedeniyle yanıltıcı olabileceği öne sürüldü. Çoğu hesaplamanın yalnızca aktif yapay zeka işlemcilerinin enerji tüketimini dikkate aldığını belirten şirket, kendi metodolojisinde bekleme konumundaki makineler, işlemci ve bellek gücü ile veri merkezlerinin soğutma sistemlerini de ölçüme dahil etti.
Bu kapsamlı yaklaşım sayesinde, aynı Gemini sohbetinin ‘dar kapsamlı yöntemle’ 0,10 vatsaat enerji tüketimi hesaplarken, ‘kapsamlı yöntemle’ bu değerin 0,24 vatsaat olarak ölçüldüğü kaydedildi. Şirket, bu farklılığın şeffaf ölçüm standartlarının önemini gösterdiğini vurguladı.
Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu, yapay zeka sohbetlerinin su ayak iziydi. Google veri merkezlerinde bir istem için ortalama 0,26 mililitre su tüketildiği ifade edildi. Bu miktar, daha önceki bazı çalışmalarda belirtilen 45 ila 50 mililitrelik tahminlerin çok altında kaldı.
Raporda ayrıca, Google’ın 2023’te yüksek su stresi yaşayan bölgelerde yeni kurulan veri merkezlerinde hava soğutmalı sistemler kullanacağını duyurdu. Bu sayede, bu bölgelerde yapay zeka hizmetleri için harcanan suyun ‘sıfıra yakın’ bir seviyeye çekilmesi hedefleniyor.
Çevresel ayak izindeki hızlı düşüş
Rapor, yapay zeka kullanımının bireysel etkisinin düşük olmasına rağmen, milyarlarca kullanıcı nedeniyle toplam etkinin dikkatle izlenmesi gerektiğini hatırlattı.
Şirket, ultra verimli veri merkezleri, özel tasarlanmış donanımlar ve karbon-sıfır enerji hedefleri sayesinde çevresel maliyetlerin daha da düşeceğini kaydetti.
Verilere göre, sadece son 12 ayda dolaylı karbon ayak izini temsil eden ‘Scope 2’ emisyonları 47 kat, doğrudan donanım kaynaklı ‘Scope 1 ve 3’ emisyonları ise 36 kat azaldı. Bu gelişme, Google’ın yapay zeka hizmetlerinde enerji tüketimi ile karbon emisyonunu birbirinden ‘kısmen bağımsız hale getirdiğini’ gösterdi.
Raporda, tek bir sohbetin etkisinin düşük olmasına rağmen, küresel ölçekte milyarlarca etkileşim nedeniyle bu alandaki şeffaflığın ve ortak ölçüm standartlarının önemi vurgulandı. Google mühendisleri, ‘Yapay zekanın yetenekleri gelişirken, çevresel verimliliğinin de aynı hızda ilerlemesi gerekiyor.’ değerlendirmesinde bulundu.
Raporda günlük sohbet, prompt sayısı ve Gemini kullanım oranına ilişkin bilgilere yer verilmedi.
