CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ile CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, 20 Kasım “Dünya Çocuk Hakları Günü” dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1989 yılında imzalanan Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Türkiye’nin de imzasını taşıdığını belirtti. Sözleşmenin ilk maddesi ve TCK 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu’na göre, “18 yaşını doldurmamış kişi” çocuğun tanımını oluşturuyor. Bu bağlamda, çocuğun üstün yararını korumanın önemine dikkat çekti.
Ülkemizde yaklaşık 22 milyon çocuğun yaşadığını vurgulayan Nazlıaka, çocuk nüfusunun erkekler yüzde 51, kızlar ise yüzde 49 oranında dağıldığını ifade etti. Ülkedeki çocukların maruz kaldığı hak ihlallerine dair verileri paylaşarak, bu konuda toplumsal bir farkındalık oluşturmayı amaçladı.
YOKSULLUK BODUR BIRAKIYOR
Türkiye’de çocuk yoksulluğu alarm verici boyutlara ulaştığını belirten Nazlıaka, OECD’nin “Hayat Nasıl 2024” raporuna atıfta bulundu. 15 yaşındaki öğrencilerin gıda erişimi konusunda en kötü durumda olan ülkenin Türkiye olduğu ifade edildi. Son 30 gün içinde haftada en az bir gün hiç yemek yiyemeyen öğrencilerin oranının OECD ülkelerinde yüzde 8, Türkiye’de ise yüzde 20 civarında olduğu aktarıldı. Verilerin dahi gizlenemediği bir dönemde, çocuk yoksulluğunun boyutları gün yüzüne çıkarıldı.
YASAL ÇOCUK SÖMÜRÜSÜ
TÜİK verilerine göre, her 4 çocuktan birinin çalışmak zorunda kaldığına dikkat çekildi. Çocuklar, ağır koşullar altında atölyelerde, tarlalarda, sanayide ve inşaatlarda çalıştırılmakta. Bu durum, çocuk emeğinin sömürülmesinin yasal bir hale geldiğini gözler önüne seriyor.
EĞİTİM HAKKI GASP EDİLEN ÇOCUKLAR
Millî Eğitim Bakanlığı’nın karma eğitimi tartışmaya açarken, zorunlu eğitimi kısaltma planları yapması, çocukların eğitim hakkının ihlal edildiğini ortaya koyuyor. Yoksulluk nedeniyle çocuklarını okula gönderemeyen ailelere sunulan “şartlı eğitim yardımı” gibi sembolik yardımlar, sorunu çözmekten uzak kalıyor. Ailelere, ilköğretime giden kız öğrenciler için 100 TL, erkek öğrenciler için 90 TL, liseye giden kız ve erkek öğrenciler için ise sırasıyla 150 TL ve 130 TL nakdi yardım yapılmakta. Bu durum, yoksulluk içinde yaşayan ailelerin çocuklarını okula göndermesini engellemektedir.
ERKEN YAŞTA ZORLA EVLENDİRİLEN ÇOCUKLAR
TÜİK’in 2024 yılına ait verilerine göre, 16-17 yaş aralığında 9 bin 354 kız çocuğu ve 617 oğlan çocuğu zorla evlendirilmiştir. Kız çocuklarının çoğunluğu kendilerinden yaşça büyük erkeklerle evlendiriliyor. 8 bine yakın kız çocuğunun 20-29 yaş arası erkeklerle, 570 kız çocuğunun ise 30-44 yaş arası erkeklerle evlendirildiği tespit edilmiştir. Gerçek durumun çok daha korkunç olduğu herkesçe bilinmektedir.
ÇOCUK İSTİSMARI YAYGINLAŞIYOR, ADALET SUSUYOR
Adalet Bakanlığı’nın Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün 2024 verilerine göre, çocukların cinsel istismarı suçundan açılan dosya sayısı 15 bin 227’ye ulaşmıştır. Ülkede günde ortalama 18 çocuğa karşı istismar suçu işlenmektedir. 2024 yılında mahkemelere taşınan toplam dosya sayısı ise 18 bin 884’tür.
BU ÜLKE, ÇOCUKLARINA SAHİP ÇIKACAK!
Tablo karamsar görünse de umutsuzluğa kapılmamak gerektiği vurgulandı. Cumhuriyetin çocukların yüzünde tekrar parlayacağına inanç belirtildi. Çocuk haklarının siyasetin ötesinde olduğu, iktidar değişse bile bu hakların asla unutulmayacağı ifade edildi. Çocukların güvenlik, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel haklara sahip olmasının bir ayrıcalık değil, hak olduğuna dair bir düzenin inşa edileceği belirtildi.
İlk seçimlerden sonra iktidara gelinmesi durumunda yapılacaklar arasında:
– Cumhuriyetin yeniden kimsesizlerin kimsesi olacağı; yoksulluğun ebeveynlerden çocuklara miras bırakılmayacağı; en değerli varlıkları olan çocukların açlıkla sınanmayacağı ifade edildi.
– Laik, bilimsel, çağdaş ve parasız bir eğitim sisteminin inşa edileceği, çocukların eğitim dışına itilmesinin engelleneceği belirtildi.
CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ise şu şekilde konuştu:
“1989 yılında Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi kabul edildi. 20 Kasım bu nedenle dünya genelinde Çocuk Hakları Günü olarak kutlanıyor. Türkiye de bu sözleşmeye taraf ancak en önemli üç maddesine çekince koyarak uygulamıyor.”
“SÖZLEŞMEDEKİ HAKLAR TÜRKİYE’DE BİRÇOK BAKIMDAN İHLAL EDİLİYOR”
Sözleşmede yer alan hakların hem dünyada hem de Türkiye’de birçok açıdan ihlal edildiği vurgulandı. Özellikle yaşam hakkı, cinsel istismar ve çocuk emeğinin sömürülmesi konularında ciddi sorunlar yaşandığı ifade edildi. Dünya genelinde çocuk haklarını ölçen indekslerde Türkiye’nin 194 ülke arasında 106. sırada yer aldığına dikkat çekildi. Bu durum, Türkiye’nin çocuk hakları konusunda birçok ülkenin gerisinde kaldığını gösteriyor.
Yaşam hakkı ile ilgili son bir yıl içinde ölen çocuk sayısının 257 olarak kaydedildiği, şiddet, iş cinayetleri ve ihmal sonucu yaşamını yitiren çocukların sayısının da oldukça yüksek olduğu belirtildi. Ayrıca, 2025 yılının ilk on ayında en az 75 çocuk işçi ve genç yaşamını yitirmiştir. Her gün çocuk ölümleri ve suça itilen çocuklarla ilgili haberlerin alındığı ifade edildi.
“15 YAŞINDAKİ GENÇ BİR ÇOCUK İŞKENCE GÖREREK YAŞAMINI YİTİRDİ”
Son olarak, Şanlıurfa’da 15 yaşındaki bir gencin işkence görerek yaşamını yitirmesi, durumu daha da dramatik hale getirdi. Çocukları korumanın ve onlara iyi bir gelecek hazırlamanın hepimizin görevi olduğu hatırlatıldı. Ortak geleceğin, çocukların mutluluğu, barış, adalet içinde eğitim alacakları, güvenli barınma koşullarının sağlandığı bir ortam oluşturmak için birlikte çalışılması gerektiği vurgulandı.
