Türkiye, madencilik denildiğinde genellikle yer altındaki emekçilerin göçükler sonucu hayatlarını kaybetmesi veya dağıtılan ÇED raporları ile hatırlanıyor. TMMOB Maden Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Veyis Sır, 4 Aralık Dünya Madenciler Günü vesilesiyle ülkemizdeki madencilik faaliyetlerini değerlendirdi.
Sır, maden mühendislerinin Maden Kanunu çerçevesinde sahalarda ‘Daimi Nezaretçi’ olarak görev alarak faaliyetleri denetlediğini ve olumsuzlukların giderilmesine katkı sağladığını belirtti. Ancak, daimi nezaretçilerin maaşlarının işverenden alındığını vurguladı. “İşverenden maaş alarak işletmelere yaptırım uygulamak oldukça zor. Bu nedenle, daimi nezaretçilerin maaşlarının bağımsız bir kaynaktan ödenmesi ve böylece ekonomik bağımsızlıklarının sağlanması gerekmektedir” dedi.
Ülkemizde madencilik genellikle yer altındaki kazalarla ya da çevresel zararlarla anıldığını ifade eden Sır, “Soma, Ermenek, Amasra ve son olarak İliç’te yaşanan kazalarda birçok maden emekçisi hayatını kaybetti. İşçi sağlığı ve iş güvenliğini ön planda tutan, çevresel duyarlılıkları gözeten bir madencilik anlayışının oluşturulması şart. Bu, sektörde tüm paydaşların katılımı ile mümkündür” şeklinde konuştu. Kamu sektörünün madencilik faaliyetlerindeki üretim ve denetim rollerinin güçlendirilmesi gerektiğini de ekledi.
‘KAMU KURUMLARI EĞİTİM ROLÜ ÜSTLENMELİ’
Madencilik alanında ETİ Maden ve Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) gibi kamu kurumlarının eğitim işlevi görmesi gerektiğini belirten Sır, “Geçmişte bu kurumlar, mühendis ve madencileri yetiştirerek kamu sektöründen edindikleri bilgi ve deneyimle özel sektöre katkı sağlıyordu. Ancak bu kurumlar, sahalarını özel sektöre devretmeye başladıkça üretimden çekilmeye başladılar. Şu anda geçmişte sağladıkları insan kaynağını artık temin edemiyorlar” dedi.
DAİMİ NEZARETÇİLERİN EKONOMİK BAĞIMSIZLIĞI
Maden mühendislerinin Maden Kanunu kapsamında sahalarda ‘Daimi Nezaretçi’ olarak görev yaparak denetim sağladığını aktaran Sır, “Ancak bu nezaretçilerin maaşları işveren tarafından ödendiği için, işverene yaptırım uygulamak neredeyse imkansız hale geliyor. Ekonomik bağımsızlıklarını sağlayacak bir sistem kurulmalı, böylece daimi nezaretçilerin işletmeler üzerindeki etkisi artırılabilir” şeklinde konuştu.
‘MADEN ÇEŞİTLİLİĞİNE SAHİBİZ ANCAK…’
Türkiye’nin maden çeşitliliği açısından oldukça zengin olduğunu ifade eden Sır, “Ancak bu madenlerin büyük bir kısmı ham madde olarak yurtdışına ihraç ediliyor. Kendi madenlerimizi sanayimizde işlemek için bir politika geliştirmeliyiz. Bu sayede, madenlerin ülke ekonomisine katkısı artacaktır. Ulusal bir madencilik politikası oluşturmak zorundayız, böylece hangi madenlerin ne oranda üretileceğini belirleyebilir ve sanayi ile entegrasyonumuzu güçlendirebiliriz. Ayrıca, Maden Kanunu ve Yönetmeliği’nin de bu ulusal politikalara uygun hale getirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır” ifadesini kullandı.
