Türkiye’nin turistik alanlarında, özellikle İstanbul’un Kapalıçarşı bölgesinde uzun zamandır gündemde olan banknot sorunu, esnafın ticari faaliyetlerini doğrudan olumsuz etkilemeye başladı. Son haftalarda döviz büroları ve ATM’lerde 50 dolarlık banknotlar ile eski basım 100 dolarlık banknotların kabul edilmemesi ile ilgili şikayetler artış gösteriyor. Bu durum, hem yerli vatandaşlar hem de turistler için ciddi sorunlara yol açmakta.
Kapalıçarşı’daki kaynaklardan edinilen bilgilere göre, son bir yıl içinde piyasada tespit edilen sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların sayısındaki artış, bazı döviz bürolarının bu banknotları ya hiç almamasına ya da 2-3 lira daha düşük kurdan kabul etmesine sebep oldu. Döviz bozdurmak isteyen yurttaşlar, bu uygulama yüzünden maddi kayıplar yaşadıklarını dile getirirken, esnaf da turistlerin ödeme yaparken zorluk çektiğini ve kabul edilmeyen banknotlar yüzünden mağduriyetlerin meydana geldiğini aktarıyor.
ESNAF TİCARETİN YAVAŞLADIĞINI BELİRTİYOR
İşletme sahipleri, belirsizliğin alışverişleri yavaşlattığını ve perakende sektöründe güven kaybına yol açtığını ifade ediyor. Özellikle turizm sezonunda yaşanan bu sorunun Türkiye’nin ticari imajını olumsuz etkilediği vurgulanıyor. Esnaf, resmi kurumların konuyla ilgili net bir açıklama yaparak durumu aydınlatması gerektiğini düşünüyor.
Döviz büroları ise kendilerini koruma çabası içinde olduklarını belirtiyor ve son dönemde sahte para riskinin önemli ölçüde arttığını savunuyor. Uzmanlar, çözümün banknot güvenlik kontrollerinin artırılması, bilgilendirme çalışmalarının güçlendirilmesi ve düzenleyici kurumların sahte para ile mücadelede güncel bir yol haritası oluşturması olabileceğini ifade ediyor.
‘HÂLÂ ÇARESİZİZ’
Kapalıçarşı’da uzun yıllardır ticaret yapan bir esnaf, “Turist geliyor, cebinde 50 dolar var ama biz bunu alamıyoruz. Hâlâ çaresiziz. Bu banknotu kabul etmedikleri zaman hem satış kaybı yaşıyoruz hem de müşteri memnuniyetimiz düşüyor” diyerek yaşanan sorunları dile getiriyor.
Bir başka esnaf ise “Geçen sefer para sayma makinelerimizi yeniledik, bankalar kontrol arttırdı, umut ettik. Ancak bugün geldiğimiz nokta, yeniden eski günlere döndüğümüzü gösteriyor” diyerek hem hayal kırıklığını hem de sektördeki güven bunalımını ifade ediyor. Bu durumun devam etmesi halinde, perakende sektörünün ve turizm gelirlerinin olumsuz etkilenebileceği yönünde kaygılar, Kapalıçarşı’daki birçok esnaf tarafından paylaşılmakta.
AYNI SORUN 2024’TE DE YAŞANMIŞTI
Geçen yıl da benzer bir sorun gündeme gelmişti. O dönemde birçok döviz bürosu para sayma makinelerini yenilemiş ve bankalar sahte para riskine karşı ek güvenlik önlemleri almıştı. Ancak bu önlemler uzun vadede etkili olamamıştı. Piyasada dolaşıma sokulan sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların tekrar artmasıyla, bazı bürolar bu banknotları ya hiç almamaya ya da düşük kurdan kabul etmeye başlamıştı.
Bazı döviz bürolarından alınan bilgilere göre, yapılan teknik iyileştirmeler kısa bir süre için sorunu hafifletti. Ancak gelişen sahtecilik yöntemleri ve yetersiz denetim mekanizmaları, eski uygulamaların etkisinin zayıflamasına neden oldu. Bu durum, hem büroları hem de tüketicileri yeniden tedirgin eden bir tablo oluşturdu.
