Kaybolan Bir Meslek: Seyyar Kalaycılar ve Bir Anadolu Hatırası
Eğitimci yazar Turan Meral, “Kalaycı” başlıklı köşe yazısında Anadolu’nun bugün neredeyse tamamen kaybolan mesleklerinden biri olan seyyar kalaycılığı, güçlü bir edebi dil ve derin bir hafıza eşliğinde kaleme aldı. Yazı, sadece bir mesleği değil; aynı zamanda bir dönemi, bir yaşam biçimini ve köy kültürünün vazgeçilmez unsurlarından birini hatırlatıyor.
Meral’in yazısında geçen şu satırlar, Anadolu köylerinde kalaycının taşıdığı anlamı özetliyor:
“Ellüş Dayı, bu sene kalaycı gelmedi.”
“Gelmez kızım… Bakır mı kaldı ki kalaycı gelsin?”
Bu sözler, Arguvan, Hekimhan ve Yazıhan başta olmak üzere Malatya yöresinde bir zamanlar eşeğiyle köy köy dolaşan seyyar kalaycıların artık neden görünmediğini de anlatıyor. Yazıda; harman sonrası köylere gelen kalaycının gelişi, bakır kapların damlarda toplanması, körük ateşi ve usta-çırak ilişkisi, adeta bir ritüel gibi tasvir ediliyor.
Bir Meslekten Daha Fazlası
Seyyar kalaycılık, yalnızca bakır kapları yeniden kullanılabilir hâle getiren bir zanaat değil; köy hayatının sosyal hafızasında önemli bir yere sahipti. Kalaycı geldiğinde köy canlanır, damlar dolup taşar, sohbetler edilir, haberler paylaşılırdı. Turan Meral’in yazısı, bu ortak belleği bugüne taşıyan önemli bir kayıt niteliği taşıyor.
Ordu’dan Günümüze Bir Tanıklık
Haberimizin altına eklediğimiz Ordu’da mesleğini sürdürmeye çalışan kalaycı ustayla yapılan röportaj videosu, bu geleneğin Anadolu’nun farklı bölgelerinde hâlâ yaşatılmaya çalışıldığını gösteriyor. Röportajda usta, mesleği nasıl öğrendiğini, neden çırak bulamadığını ve kalaycılığın neden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu kendi sözleriyle anlatıyor.
Ayrıca yazının devamında, YazıhanTV’de daha önce yayınlanan kalaycı haberine de yer verilerek, yöremizde bu mesleğin geçmişteki izleri ve bugünkü durumu görsel hafıza üzerinden de kayıt altına alınıyor.
Unutulmaması Gereken Bir Kültürel Miras
Turan Meral’in “Kalaycı” yazısı, bir köşe yazısının ötesine geçerek, Anadolu’nun kaybolan mesleklerine dair güçlü bir kültürel çağrı niteliği taşıyor. Bu haberle birlikte, Arguvan’dan Yazıhan’a uzanan coğrafyada bir zamanlar hayatın doğal parçası olan seyyar kalaycıların unutulmaması ve bu mesleğin hatırlanması amaçlanıyor.
