İş Kanunu, işçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılmalarının yasak olduğunu belirtmektedir. Ancak, toplu iş sözleşmesi veya bireysel iş sözleşmesinde bu konuyla ilgili açık bir düzenleme varsa, farklı bir uygulama söz konusu olabilir. Eğer herhangi bir düzenleme yoksa, işçinin yazılı onayı olmadan çalıştırılması mümkün değildir. Kesintisiz hizmet gerektiren sektörlerde ise, bayramda çalışma zorunlu hale gelebilir. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, bayram döneminde çalışan işçilerin haklarını detaylı bir şekilde ele aldı.
BAYRAMDA ÇALIŞANA MESAİ ÜCRETİ ÖDENMELİ
Hafta tatilinde çalıştırılan işçilere fazla mesai ücreti ödenebileceği gibi, bunun yerine serbest zaman da verilebilmektedir. Örneğin, pazar günü tam gün çalışan bir işçiye 1,5 gün izin verilebilir. Ancak, bu uygulama ulusal bayram ve genel tatil günlerinde geçerli değildir. Bu günlerde çalışan işçiye mutlaka ücret ödenmesi gerekmektedir; serbest zaman kullandırılması ise yasal değildir.
BAYRAMDA 1 SAATLİK ÇALIŞMA BİLE TAM GÜNLÜK ÜCRETİ GEREKTİRİR
Bayram günlerinde bir işçi yalnızca bir saat bile çalışsa, bu durumda tam gün çalışmış sayılmaktadır. Bu da, o gün için işçiye maaşına ek olarak bir günlük ücret ödenmesi anlamına gelmektedir. Eğer işçi o gün 7,5 saati aşan bir süre çalışmışsa, fazla mesai ücreti ayrıca ödenmelidir.
ARİFE GÜNÜ ÖĞLEDEN SONRAKİ ÇALIŞMA TATİL SAYILIR
Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı arifesi saat 13.00 itibarıyla başlar. Bu nedenle, arife günü saat 13.00’ten sonraki süre genel tatil kapsamına dahildir. Öğleden önceki çalışma ise fazla mesai olarak değerlendirilmektedir. Arife günü çalışan işçiye, maaşına ek olarak yarım günlük ücret ödenmesi gerekmektedir.
BAYRAMDA MESAİ ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
Brüt maaşı 30.000 TL olan bir işçi, arife günü öğleden sonra ve bayramın ilk iki günü çalıştığında toplamda brüt 2.500 TL ek mesai ücreti almalıdır. Bu hesaplamalar, genel tatil günlerinde yapılan çalışmalar için geçerlidir.
HAFTA TATİLİ HAKKI VE ÜCRETİ
Bir işçi, haftalık 45 saatlik çalışma süresini tamamladığında en az 24 saatlik kesintisiz hafta tatili hakkı kazanır. Hafta tatilinde tam gün çalışan bir işçiye, maaşına ek olarak 1,5 yevmiye ödenmesi gerekmektedir. Eğer işçi yalnızca birkaç saat çalıştıysa, bu süreye denk gelen ücret yüzde 50 zamlı hesaplanacaktır.
BAYRAM İLE HAFTA TATİLİ ÇAKIŞIRSA ÜCRET NASIL BELİRLENİR?
Bayram gününün hafta tatiline denk gelmesi durumunda, işçiye en avantajlı olan ödeme yapılmaktadır. Örneğin, bayram günü hafta tatiline denk gelmiş ve işçi 7,5 saat çalışmışsa, 1,5 günlük ücret alacaktır. Eğer yalnızca 1 saatlik çalışma yapılmışsa, tam günlük ek ücret ödenmelidir.
PAZAR GÜNÜ ÇALIŞAN İŞÇİYE 1,5 GÜNLÜK ÜCRET VERİLMELİ
Pazar günü düzenli olarak hafta tatili yapan bir işçi, pazartesi gününden itibaren aralıksız çalışıp arife ve bayramın üç günü boyunca iş başındaysa; perşembe, cuma ve cumartesi için toplamda 2,5 günlük, pazar içinse 1,5 günlük ücret almalıdır. Bu durumda toplamda 4 günlük ek ödeme yapılacaktır. Ancak işçi, hafta içinde bir gün mazeret izni kullandıysa veya raporluysa, hafta tatilini hak edemeyecek ve pazar günü çalışması hafta tatili sayılmayacaktır. Bu durumda toplamda 3,5 günlük ek ücret ödenecektir.
