Nisan ayında meydana gelen şiddetli zirai don, Türkiye’nin tarım sektöründe ciddi kayıplara yol açtı. 65 ili etkileyen bu doğal felaket, özellikle Karadeniz bölgesindeki fındık üreticilerini derinden sarstı.
Meclis’te kurulan araştırma komisyonunun ön raporuna göre, önümüzdeki 2 ila 3 yıl boyunca büyük bir gelir kaybı yaşanması bekleniyor. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) verilerine göre, zirai don nedeniyle oluşan hasarın tutarı 21 milyar liraya ulaştı.
Ordu ve Giresun gibi fındık üretiminin yoğun olduğu illerde bahçeler büyük ölçüde zarar gördü. Üretici temsilcileri, bu yıl fındık rekoltesinde yüzde 40-50 arasında bir kayıp yaşanacağını ifade etti.
BİR YIL DAHA ÜRÜN BEKLENMİYOR
Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, nisan ayında bitkinin uyanma döneminde yaşanan zirai donun ciddi hasarlara yol açtığını belirtti. Karan, 500 rakım üzerindeki fındık bahçelerinde zarar oranının yüzde 80’e kadar çıktığını vurguladı: “Araziye çıktığımızda, yüksek kesimlerde yaprakların siyahlaştığını ve gelecek yılki rekolteyi tehdit edecek düzeyde olduğunu görebiliyoruz.” Karan, rekolte kaybının yüzde 40 civarında olabileceğini ifade ederken, “Ordu, Samsun, Trabzon, Adapazarı, Düzce gibi bölgelerde de donun etkileri görüldü. Özellikle Ordu ve Giresun’da daha fazla hasar mevcut. Bu bölgelerde bir yıl daha ürün alınamayacak. Tarım Bakanlığı temmuz ayında hasar tespit çalışmaları yapacak, ancak bu yıl rekolte çok düşük olacak. Giresun’da rekoltenin yüzde 40 oranında etkileneceğini düşünüyoruz. Fındık fiyatları şimdiden 130 liradan 220-230 liraya yükseldi.” dedi.
FINDIK AĞAÇLARI TAMAMEN ZARAR GÖRDÜ
Tüm Üretici Köylüler Sendikası (TÜM KÖY-SEN) Ordu Şube Başkanı Zekai Sağra, Ordu’daki 500 rakım üzerindeki fındıkların tamamen zarar gördüğünü, hatta kivilerin bile hasar aldığını aktardı. Sağra, “Karadeniz bölgesinde sadece fındık değil, düşük rakımlı yerlerde kivilerde de neredeyse yüzde yüz don hasarı mevcut. TÜİK’in açıkladığı rekolte rakamları gerçeği yansıtmıyor. Yüksek kesimlerde 300 metre üzerindeki rakımlarda fındık neredeyse yok. Ayrıca 750 rakım üzerindeki bölgelerde gelecek yıl ürün alınıp alınamayacağı belirsiz. Çünkü fındığın ana dalları zarar gördü. Bu durum sadece bu yıl değil, önümüzdeki yıllarda da rekolteyi olumsuz etkileyecek.” şeklinde konuştu.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ TEHDİDİ DEVAM EDİYOR
Fındık üreticileri son yıllarda kahverengi kokarca böceğiyle mücadele etmeye devam ediyor. Karan, bu yıl böceğin rekolteye yüzde 20-30 oranında zarar verebileceğini belirtti: “Geçen yıl özellikle Ordu ve Giresun’un bazı bölgelerinde üreticiler fındıklarını satamadı. Bu yıl da ciddi zarar bekliyoruz. En az yüzde 20-30 oranında bir kayıp yaşanabilir. Geçmiş deneyimlerimize dayanarak, en az 100 bin ton kaybın olacağını tahmin ediyoruz.”
