Yıl başında yapılan yüzde 30’luk zamla brüt 26 bin 5 TL’ye, net 22 bin 104 TL’ye ulaşan asgari ücret, yüksek enflasyon nedeniyle hızla değer kaybetti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) temmuz ayı enflasyon verilerine göre, asgari ücretin alım gücündeki kayıp yılın ilk yedi ayında yüzde 19,08’e çıktı. Bu durum, maaşlarda 4 bin 217 TL’lik bir erimeye yol açtı.
EURO BAZINDA 7 AYDA 150 EURO’LUK KAYIP
Ekonomist İnan Mutlu’nun Eurostat verilerinden elde ettiği bilgilere göre, ocak ayında 708 Euro olan brüt asgari ücret, ara zam yapılmaması nedeniyle temmuzda 558 Euro’ya geriledi. Bu da sadece 7 ayda 150 Euro, yani yaklaşık 7 bin 65 TL’lik bir kayba işaret ediyor.
Bu düşüş sonucunda Türkiye, yılbaşında üzerinde bulunduğu Macaristan, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya’nın gerisine düştü. Nefes Gazetesi’nden Songül Dalgıç Bilgili’nin haberine göre, temmuz itibarıyla brüt asgari ücret; Makedonya’da 584 Euro, Sırbistan’da 618 Euro, Karadağ’da 670 Euro, Macaristan’da ise 727 Euro olarak kaydedildi.
ALTINLA KIYASLANAN KAYIP DERİNLEŞİYOR
Asgari ücretin alım gücü, dövizle birlikte altın karşısında da düşüş gösteriyor. AKP iktidarının başladığı kasım 2002’de asgari ücretle 1,6 Cumhuriyet altını alınabilirken, bu rakam aralık 2024’te 1’e, ağustos 2025’te ise 0,7’ye gerileyecek. Aynı dönemde çeyrek altın bazında da önemli bir düşüş yaşandı. Kasım 2002’de 6,4 çeyrek altın alınabilirken, aralık 2024’te bu sayı 4,4’e, ağustos 2025’te ise 3’e kadar düşecek.
GEÇİM MALİYETİ ÜÇE KATLADI
TÜRK-İş’in temmuz ayı verilerine göre açlık sınırı 26 bin 413 TL’ye ulaşırken, yoksulluk sınırı 86 bin 36 TL’ye çıktı. Bu rakam, mevcut asgari ücretin neredeyse üç katına denk geliyor. Ayrıca mutfak enflasyonu yıllık bazda yüzde 42,6 olarak ölçüldü. Yaşam maliyetleri hızla artarken, iktidar asgari ücrete ara zam taleplerine sessizliğini korumakta.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ocak ayında yaptığı açıklamada, “Asgari ücretle ilgili bir ara zammı konuşmak için çok erken. Zamanı geldiğinde gerekli değerlendirmeyi yaparız” ifadelerini kullanmıştı.
‘ÜCRETLİYE ÖDETİLEN MALİYET AĞIR’
Ekonomist İnan Mutlu, düşük ücret politikalarının faturasının emekçilere yüklendiğini vurguladı. Mutlu, “Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri asgari ücret seviyelerini yukarıya çekerken, Türkiye bu ülkelerin gerisinde kaldı. Son iki yıldır ara zam yapılmaması da bu durumu etkiledi. Yılbaşında 708 Euro olan brüt asgari ücret, ara zam yapılmadığı için temmuzda 558 Euro’ya düştü. Bulgaristan’ın (551 Euro) hemen önündeyiz. Buna rağmen iş dünyasının işçi ücretlerinden şikayet etmesi de ayrı bir skandal” dedi.
