Hükümetin “tasarruf yapıyoruz” açıklamalarına rağmen bütçe dengeleri bozuldu. Açık hedefinin aşılacağı belirlendi. Orta Vadeli Program’da (OVP) bu yıl için 1.9 trilyon lira bütçe açığı öngörülürken, Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın hazırladığı beklentiler raporuna göre, yıl sonunda bütçenin 2.3 trilyon lira açık vermesi bekleniyor. Faiz giderlerinin bütçeyi olumsuz etkilemesiyle birlikte, tasarruf söylemlerine rağmen kamu kurumlarının ilk altı ayda yaptığı harcamalarda geçen yıla oranla gözle görülür bir artış gerçekleşti.
OVP’de belirlenen bütçe açığı hedefi 1 trilyon 930 milyar lira olarak ifade edilmişti. Ancak bu hedefin tutmayacağı artık kesin bir şekilde ortaya çıktı. Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, bütçede öngörülen giderlerin 14 trilyon 731 milyar 14 milyon TL olması beklenirken, yıl sonunda bu rakamın 14 trilyon 730 milyar TL seviyesine ulaşması hedefleniyor. Faiz giderlerinde ise ciddi bir artış öngörülüyor.
Faiz giderleri, 1 trilyon 950 milyar TL olarak tahmin edilirken, bu rakamın 2 trilyon 52 milyar 700 milyon TL olarak gerçekleşeceği öngörülüyor.
Bütçede, 12 trilyon 800 milyar 325 milyon TL olarak hedeflenen gelirlerin ise yıl sonunda 12 trilyon 332 milyar 585 milyon TL düzeyinde kalması bekleniyor. Vergi gelirleri ise 11 trilyon 138 milyar 753 milyon TL hedeflenirken, 10 trilyon 533 milyar 435 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Bu çerçevede bütçenin yıl sonunda 2 trilyon 397 milyar 415 milyon TL açık vermesi öngörülüyor.
KURUMLAR TASARRUF DİNLEMEDİ
Tasarruf çağrılarına rağmen kamu kurumlarının harcamaları, ilk altı ayda geçen yılın aynı dönemine göre artış gösterdi. Genel bütçeli idarelerin harcamaları yüzde 45.6 oranında artarak 4.4 trilyon liradan 6.5 trilyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin harcamaları ise yüzde 22.9 oranında artarak 464.6 milyar liradan 571.2 milyar liraya çıktı. Düzenleyici ve denetleyici kurumların harcamaları da yüzde 47.7 oranında artış göstererek 21.5 milyar liradan 31.8 milyar liraya ulaştı. Merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar da yüzde 43.7 oranında artış gösterdi ve 6 aylık harcama geçen yılki 4.5 trilyon liradan 6.5 trilyon liraya yükseldi.
Raporda, bazı kurumların ilk altı aylık harcamalarında kayda değer artışlar dikkat çekiyor. TBMM’nin harcamaları, geçen yıla göre yüzde 50.9 artışla 4.7 milyar liradan 7.2 milyar liraya çıkarken, Cumhurbaşkanlığı’nın harcaması yüzde 9.9 artışla 6.1 milyar liradan 6.6 milyar liraya yükseldi. Genel bütçe kapsamındaki idareler arasında en yüksek artış, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın harcamasında gerçekleşti. Ulaştırma Bakanlığı’nın harcaması yüzde 65.7 artışla 112.9 milyar liradan 187.2 milyar liraya çıktı. Milli Savunma Bakanlığı’nın harcaması ise yüzde 55.6 artışla 162.1 milyar liradan 252.1 milyar liraya yükseldi.
SARAYLARDA DA ARTIŞ
Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı’nın harcamalarında da yüzde 51.1 oranında artış gözlemlendi. Başkanlığın harcamaları 1.6 milyar liradan 2.5 milyar liraya yükseldi. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın harcamaları ise yüzde 33.3 artışla 46.7 milyar liradan 62.2 milyar liraya ulaştı.
