CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Meclis’e sundukları siyasi etik yasasının görüşülmesi için çağrıda bulundu. Özel’in imzasıyla 2023’ün temmuz ayından itibaren Anayasa Komisyonu’nda bekleyen teklifte, her partinin eşit sayıda üye katılımıyla bir Siyasi Etik Kurulu oluşturulması öneriliyor. Bu kurula, cumhurbaşkanı, bakanlar ve milletvekillerinin mal ve gelir bildirimlerini inceleme yetkisi veriliyor. Ayrıca, kurula siyasi etik ilkelerine aykırı bir işlem yapıldığına dair somut delil sunan yurttaşların da başvuru yapabileceği ifade ediliyor.
CHP lideri Özgür Özel, partisinin grup toplantısında Meclis’te bekleyen Siyasi Etik Yasası’na dikkat çekerek “Hodri meydan, getirin yasalaştıralım” şeklinde bir çağrıda bulundu. Özel’in bahsettiği 17 maddelik teklif, ilk olarak 2019 yılının temmuz ayında TBMM Başkanlığı’na sunulmuştu. Ancak bu teklif, o yasama döneminde görüşülmediği için, Özel’in imzasıyla 2023’ün temmuz ayında yeniden sunuldu. Teklif, 4 Temmuz 2023 tarihinden bu yana Anayasa Komisyonu’nda görüşülmeyi bekliyor. Teklifin gerekçesinde, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM’nin yozlaşmaya karşı korunması gerekliliği vurgulanarak, “Ülkemizde bugüne kadar Meclis üyeleri, cumhurbaşkanı ve bakanları bağlayıcı nitelikte etik kurallar oluşturulamamıştır. Bu durum, siyasetin kişisel çıkarlar için kullanılmasına, siyasi makam ve görevlerin kayırmacılık amacıyla kullanılmasına ve kamu kaynaklarının amacından uzak bir biçimde kullanılmasına neden olmuştur” ifadeleri yer alıyor. Bu sorunlara karşılık olarak, her partinin eşit sayıda üye verdiği bir Siyasi Etik Kurulu kurulması öneriliyor.
SİYASİ ETİK KURALLARI
Teklifte belirlenen etik kurallara göre, cumhurbaşkanı, bakanlar ve milletvekilleri görevleri süresince; kamu kuruluşları, dernekler ve vakıfların yönetim kurullarında görev alamayacak. Yine, özel sektörde herhangi bir görevde bulunmaları da yasaklanıyor, hatta çıkar ilişkisi olmasa dahi. Teklifte, siyasetçilerin toplumun ortak değerlerini siyasi amaçlarla kullanamayacağı ve kendilerine tahsis edilen kamusal kaynakları bu amaç dışında kullanmalarının yasak olduğu vurgulanıyor. Ayrıca, Yolsuzlukla Mücadele Yasası gereği, cumhurbaşkanı, milletvekilleri ve bakanların her yıl ocak ayında Meclis’e mal varlıklarını bildirmeleri zorunlu kılınıyor. Bu kişilerin, kendilerine net asgari ücretin beşte birinden fazla değerinde hediyeleri Meclis Başkanlığı’na teslim etmeleri gerektiği de belirtiliyor. Tüm bu etik kuralların denetimi, Siyasi Etik Kurulu’na veriliyor.
Teklif doğrultusunda, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları somut delillerle kurula başvurabilecek. Kurulun yaptığı inceleme sonuçlarını bir rapor halinde TBMM Başkanlığı’na sunacağı ve etik kurallara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda bunun kamuoyuna açıklanacağı ifade ediliyor. Yaptırım olarak ise sadece milletvekillerine “uyarı ve kınama” cezaları öngörülmekte.
