Cumhuriyet TV’de yayımlanan “İkinci Bakış” programına katılan Ekonomist Atilla Özkan, Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu kritik durumu çarpıcı bir şekilde ifade etti. Moderatör Ömer Can Talu ile gerçekleştirdiği söyleşide, piyasalardaki durgunluktan bütçe açığına, işsizlikten sanayicinin zorluklarına kadar birçok konuyu ele alan Özkan, “acil ve rasyonel adımlar atılmazsa sonbaharda ciddi bir ‘fırtına’ yaşanabileceği” uyarısında bulundu.
PİYASADA “FIRTINA ÖNCESİ SESSİZLİK” VE ARTAN İŞTEN ÇIKARMALAR
Piyasalarda “fırtına öncesi sessizlik” olduğuna dair görüşleri destekleyen Özkan, bu durumun temelinde “ciddi bir belirsizlik” ve “iyiye dair hiçbir beklentinin kalmaması” olduğunu vurguladı.
Özkan, “Planlayamıyorsanız tedbir almaya başlarsınız. Nakit sahibi firmaların ödemelerini yavaşlatmalarındaki en büyük sebep bu” şeklinde iş dünyasının mevcut durumunu özetledi. PMI verilerine atıfta bulunan Özkan, “Şu an 50’nin üzerinde bir sektör var. O da gıda sektörü… Gıda dışında hiçbir sektörde ileriye dönük olumlu bir tabloya dair bir adım atılmıyor. İşten çıkarmalar bu dönemde çok artmaya başladı” dedi. Türkiye’nin önde gelen holdinglerinin bile binlerce kişiyi işten çıkarma ve mülk satışı haberleri, KOBİ düzeyindeki durumun ne kadar daha kötü olduğunu gözler önüne serdi.
“ANİ DURUŞ RİSKİ” VE 710 MİLYAR TL’LİK BÜTÇE AÇIĞI
Ekonomide “ani duruş” riskinin daha önce hiç olmadığı kadar yüksek bir sesle dile getirildiğini belirten Özkan, firmaların “Ben ne yaparsam yapayım, önümüzdeki 6-7 ayı öngöremiyorum,” diyerek ani bir duruşa geçebileceği tehlikesine dikkat çekti. Bu riskin makroekonomik sıkışmışlıktan kaynaklandığını ifade eden Özkan, bütçe açığına özel bir vurgu yaptı: “Bütçe açığına bakıyorsunuz. Mart sonu itibarıyla 710 milyar TL’ye ulaşmış. 710 milyar TL’lik bütçe açığı, daha ilk çeyrek!”
Özkan, sadece faiz artırımıyla ekonominin düzelemeyeceğini, maliye politikasının da bu süreçte destekleyici bir rol üstlenmesi gerektiğini belirtti. “Bu işin maliye politikası tarafından eşlik edilmediği sürece, sadece faiz artırımıyla bir şey çözülemez,” diyerek yaşanan durumu eleştirdi.
“BU ÜLKEDE VERGİ ADALETİ YOK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in vergi denetimlerini artırma planlarını değerlendiren Özkan, denetimlerin artırılmasına prensipte karşı olmadığını, fakat mevcut durumun polisiye bir tedbir izlenimi yarattığını ifade etti. “Bu ülkede net bir şekilde söyleyebiliriz ki bir vergi adaleti yok,” diyen Özkan, büyük kamu ihaleleri ve vergi uzlaşılarındaki şeffaflık eksikliğinin yükün yine küçük esnaf ve KOBİ’lere bindiğini vurguladı. “Kötü bir haberim var. Vergi çıkmayacak çoğu şirkete. Zarar eden bir şirketten hangi vergiyi alacaksınız?” diyerek planın bütçe açığını kapatmada yetersiz kalacağını ifade etti.
SANAYİCİNİN FERYADI VE SONBAHAR UYARISI
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan’ın “Sanayicilerin dayanma gücü, takati kalmadı” ifadelerini değerlendiren Özkan, bunun bir “feryat” olduğunu ve durumun ciddiyetini ortaya koyduğunu belirtti.
Sonbaharda beklenen “fırtına” iddialarına ilişkin Özkan, zamanlamanın belirsiz olduğunu ama mevcut gidişatın olumlu olmadığını vurguladı: “Yazın sonuna da kalmayabilir bu mevzu, kışa da kalabilir ama önümüzde ışık görmüyoruz. Problem bu… Bu dinamikler ivedilikle değiştirilmediği sürece ve piyasaya bir umut aşılanmadığı sürece, gittiğimiz yer oldukça açık,” diyerek sözlerini tamamladı.
