SGK uzmanı Özgür Erdursun, engelli bireylerin uzun yıllardır faydalandığı vergi indirimi ile emeklilik uygulamasının 14 Ocak 2025 itibarıyla tamamen sona ereceğini açıkladı.
Erdursun’un aktardığı bilgilere göre, 15 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek olan 7538 sayılı Kanun ile engelli emekliliği sisteminde köklü bir değişiklik gerçekleştirilecek. Yeni dönemde, bireylerin hastalığının türü yerine, hastalığın çalışma gücü üzerindeki etkisi dikkate alınacak.
VERGİ İNDİRİMİYLE EMEKLİLİK SİSTEMİ SONA ERDİ
Yeni düzenleme ile birlikte, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde verilen “engelli vergi indirimi belgesi” artık emeklilik hakkı tanımayacak. Erdursun, bu değişikliğin yalnızca teknik bir mevzuat düzenlemesi olmadığını, sosyal güvenliğe erişimden aylık bağlama süreçlerine kadar tüm sistemi yeniden yapılandırdığını vurguladı.
ESKİ BAŞVURULAR KORUNACAK
Hak kaybı yaşamamak adına 15 Ocak 2025 tarihinden önce başvuru yapanların eski sistemden faydalanmaya devam edeceği belirtildi. Erdursun, “Bu tarihe kadar vergi indirimi belgesi ile başvuru yapanların hakları korunacak. Bu kişiler herhangi bir hak kaybı yaşamayacak” şeklinde konuştu.
ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBI YENİ KRİTER OLDU
Emeklilik için artık yüzde 40–59 arasında bir çalışma gücü kaybı oranı gerekecek. Değerlendirmeler, Erişkinler İçin Engellilik Yönetmeliği çerçevesinde gerçekleştirilecek. Erdursun, bu yeni yaklaşımı “Kişinin hastalığı değil, hastalığın onun çalışma gücünü ne ölçüde azalttığı dikkate alınıyor” sözleriyle özetledi.
PRİM VE SİGORTA SÜRELERİ GÜNCELLENDİ
Yapılan kanun değişikliği ile birlikte prim gün sayıları ve sigortalılık süreleri yeniden tanımlandı:
- Yüzde 50–59 kayıp oranı için: 16 yıl sigortalılık + 3700 gün
- Yüzde 40–49 kayıp oranı için: 18 yıl sigortalılık + 4100 gün
Vergi indirimine dayanan eski prim yapısı ise tamamen kaldırılmıştır.
AYLIK BAĞLAMA ORANINA ALT SINIR GETİRİLDİ
Düşük emekli maaşı riski ile başa çıkmak amacıyla alt sınır koruması getirilecektir. Erdursun, “5400 gün üzerinden bağlanan aylıklar için aylık bağlama oranı (ABO) en az yüzde 30, 2000–2008 dönemi için hesaplanan kısmi aylıklarda ise ABO en az yüzde 60 olarak uygulanacak” bilgisini verdi.
RAPOR VE KONTROL MUAYENELERİ YENİDEN DÜZENLENDİ
Yeni sistemde, tüm raporların yalnızca yetkili hastanelerden alınacağı ve eski tip raporların geçerli olmayacağı ifade edildi. Kontrol muayeneleri ise Tebligat Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilecektir. Engel oranı yüzde 40’ın altına düşerse emekli aylığının kesilme riski bulunmaktadır.
HANGİ HASTALIKLAR ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBINA SEBEP OLUYOR?
Erdursun, yüzde 40 ve üzeri çalışma gücü kaybına yol açan hastalık gruplarını sıraladı. Bu hastalıklar arasında epilepsi, inme, Parkinson, MS, demans, ağır psikiyatrik rahatsızlıklar, kanser türleri, böbrek ve kalp yetmezlikleri, AIDS, KOAH, uzuv kayıpları ve çeşitli sistemik hastalıklar yer almaktadır.
