Tarım Kredi’de Çiftçiye Kredi Kapısı Daralıyor
Krediye erişim zorlaştı, teminat yükü arttı, hazine indirimi yerinde saydı… Tarım Kredi Kooperatiflerinde çiftçiye “kredi var ama yok” dönemi yaşanıyor.
Tarım Kredi Kooperatiflerinin son yıllardaki kredi politikaları, üretici ortakların tepkisini çekiyor. Bir dönem imza ve kefil ile alınabilen krediler, artık ağır teminatlara rağmen ulaşılamaz hale geldi. 2020 yılında sadece kefil ile 25 bin TL kredi kullanabilen çiftçi, bugün taşıt rehin verse bile 200 bin TL krediye ulaşamıyor.
Enflasyon Uçtu, Kredi Yerinde Saydı
2020’de TMO buğday alım fiyatı 1,65 TL iken, 2025’te 13,5 TL’ye yükseldi. Bu, yüzde 800’ü aşan bir artış demek. Ancak çiftçinin krediye erişimi aynı oranda büyümedi. Reel olarak 2020’deki 25 bin TL kredi, bugün 200 bin TL’ye denk gelirken, üretici bu seviyeye yaklaşamıyor bile.
Kefil Sistemi Kalktı, Ağır Teminatlar Geldi
Tarım Kredi’nin yeni modeliyle birlikte kefil sistemi fiilen sona erdi. Onun yerine taşınmaz ve araç rehnine dayalı sistem geldi. Ancak çiftçiler, araç ve taşınmaz değerlerinin düşük gösterilmesi nedeniyle hak ettikleri krediye ulaşamadıklarını belirtiyor. Üstelik krediye esas tarımsal ürün değerleri de piyasa gerçeklerinin çok altında. Örneğin piyasada 12,5 TL olan buğday, kooperatif değerlendirmesinde 6 TL; koyun 10-12 bin TL yerine 6 bin TL olarak kabul ediliyor.
Kuraklık ve Bürokrasi El Ele Verdi
Kuraklık ve iklim krizine bağlı verim düşüşü, çiftçinin finansman ihtiyacını artırmışken, bürokratik engeller ve katı teminat politikaları bu ihtiyacın karşılanmasını engelliyor. Üretici, “Bir yandan kuraklık, bir yandan bürokrasi boğuyor” diyerek tepkisini dile getiriyor.
Şekerbank’tan 4 Milyon, Tarım Kredi’den 250 Bin Alamıyor
Bazı çiftçiler, kooperatiften 250 bin TL kredi alamazken, özel bankalardan 4 milyon TL’ye kadar kredi alabildiklerini, hatta yanında 4 ay faizsiz tarımsal kart da verildiğini anlatıyor. Ancak bu kartla kooperatiften yem ve gübre alırken yüzde 7 komisyon kesintisiyle karşılaştıklarını belirtiyorlar.
Hazine Desteği Yerinde Sayıyor
Tarım Kredi kredilerinde ilk 300 bin TL’ye uygulanan hazine desteği, üç yıldır güncellenmedi. Oysa bu süreçte enflasyon yüzde 100’leri geçti. Çiftçiler, “Destek oranları güncellenmiyor, Genel Müdür neden adım atmıyor?” diye soruyor.
