İran ve İsrail arasındaki çatışmaların patlak vermesiyle birlikte brent petrol varil fiyatları yaklaşık yüzde 7 oranında bir artış gösterdi. Bu gelişme, enerjide büyük ölçüde dışa bağımlı olan ülkemizde petrol istasyonlarındaki fiyatların iki gün arayla değişmesine yol açtı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi ve CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, bu çatışmanın ardından akaryakıta gelen zamların artışına dikkat çekti.
BİR DEPO DA DEVLETE
Artışlar ile birlikte, akaryakıt ürünlerinde maktu ÖTV tutarlarının da altı ayda bir otomatik olarak yükseltileceğine vurgu yapan Bakırlıoğlu, “Son bir haftada benzin ve motorin fiyatlarına İran-İsrail gerilimi nedeniyle ardı ardına zamlar yapıldı. Geçtiğimiz hafta bir gün arayla gelen zamların üzerine bugün de benzine 1.56 TL, motorine ise 1.87 TL zam yapılacak. Son benzin ve mazot zamlarının aylık enflasyona etkisi 0.20 puan. Bu da gösteriyor ki, her alanda zam kapıda. Tabelalarda 50’li rakamlara alışmak zorunda kalacağız. Ayrıca, 3 Temmuz’da Cumhurbaşkanı aksi bir karar almazsa akaryakıt, tütün ve alkol ürünlerinde ÖTV tutarları otomatik olarak artırılacak. Yani peş peşe gelen zamların etkisi geçmeden, yeni zamlar yolda. Yurttaş bir depo kendine, bir depo da devlete dolduruyor.” şeklinde konuştu.
TABELA DEĞİŞİMİNE YETİŞİLMİYOR
Bakırlıoğlu, akaryakıt ve enerji fiyatlarındaki artışların diğer ürünlerin fiyatlarını ve dolaylı olarak enflasyonu da etkilediğine dikkat çekti. ÖTV artışının fiyatları daha da yükselteceğini belirten Bakırlıoğlu, “Geçen cuma ve cumartesi hem motorine hem de benzine zam yapılmıştı. Bugün yine zam var. Yurttaş, tabelaların değişim hızına yetişemez hale geldi. İktidarın bu duruma müdahale etmesi şart. Öncelikle 3 Temmuz’da yapılacak ÖTV artışını durdurmalı. Ardından, dünya piyasalarındaki trendlere uygun bir eşel mobil sistemine geri dönüş sağlanabilir.” dedi.
HAZİNE FEDAKARLIK YAPMALI
Bakırlıoğlu, iktidarın yıl sonu enflasyon hedeflerini tutturmak istemesi durumunda Hazine’nin akaryakıttaki ÖTV gelirlerinden fedakârlık yapması gerektiğini ifade etti. Geçen yıl petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde edilen ÖTV’de 451.4 milyar liralık bütçe hedefinin yüzde 88’inin tutturularak 398.1 milyar liralık tahsilat yapıldığını belirten Bakırlıoğlu, “Bu yılın ilk beş ayında ise 534.9 milyar liralık bütçe hedefinin yüzde 34’ü tutturularak 182.6 milyar liralık tahsilat gerçekleştirildi. Haziran ayında Yİ-ÜFE artışının yüzde 1 olması durumunda benzin, motorin ve LPG’de maktu ÖTV artış oranı yüzde 14.05 olacak. ÖTV artışı üzerinden hesaplanan yüzde 20 KDV ile birlikte, benzine 2.2 TL, motorine 1.89 TL ve LPG’ye 1.55 TL otomatik zam gelecek. Yİ-ÜFE’nin aylık yüzde 2 artması halinde ise benzin pompa fiyatı 2.38 TL, motorin 2.05 TL ve LPG 1.68 TL artacak. Bu duruma müdahale edilmezse, yurttaşlar önce benzinde daha sonra gıda ve giyim gibi her alanda zam yağmuruna maruz kalacak.” dedi. EPDK’nın mayıs verilerine göre, yurttaş 1 litre benzin alırken 19.9 lira ürüne, 19.6 lira ise vergiye ödüyor. Yani, yurttaş kendisine bir araba alırken, yüksek vergilerle devlete de bir araba almış oluyor. Şu durumda yurttaş, kendisine bir depo benzin alırken, bir depo da devlete alır hale geldi.
SIRA İKTİDARDA
Enflasyon paketinde ulaşımın ana harcama grupları içindeki ağırlığının yüzde 15.34 olduğunu dile getiren Bakırlıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Mayıs ayında ulaştırma ana harcama grubundaki artış yüzde 2.66 ve endeks artışındaki payı ise 0.4 olarak gerçekleşti. Akaryakıttaki artışın enflasyondaki artışa olumsuz yansıdığını görmekteyiz. Bu durumda, enflasyonla mücadelede iktidarın da bir katkı sağlaması gerekiyor. İktidarın enflasyonla mücadele için benimsediği ekonomik yöntem, ücretleri artırmayarak talebi kısmaktır. Bu da enflasyonla mücadeleyi sabit ve dar gelirli, emekli, işçi ve ücretlinin sırtına yüklemektedir. İktidar, elini taşın altına koymalı ve otomatik zamdan vazgeçmelidir. Yapılacak bu zamdan caymanın bedeli yaklaşık 45 milyar lira olacak. Geçtiğimiz yıllarda yandaş şirketlerin silinen vergi borcu ise 660 milyar lira. Eğer bu ÖTV artışı pompaya yansıtılırsa, yurttaşın alım gücü daha da düşecek ve enflasyonla mücadelede ciddi sorunlar yaşanacaktır.”
