İsrail’in İran’a gerçekleştirdiği hava saldırısı, Ortadoğu’daki jeopolitik gerilimleri tırmandırdı. Bu gelişmeler, küresel petrol piyasalarında önemli fiyat artışlarına yol açarken, Türkiye’de de akaryakıt fiyatlarının artması gündeme geldi.
ORTADOĞU’DA GİDEREK ARTTIĞI GÖRÜLEN GERİLİM
İsrail’in İran’a yönelik hava saldırısı, ABD ve Çin arasındaki görüşmelerde oluşan sınırlı olumlu havayı gölgelemiş durumda. Artan gerilim, bölgedeki enerji piyasalarında dalgalanmalara neden olmaya başladı.
Küresel gerilim dönemlerinde sanayi üretimindeki yavaşlama, genellikle petrol fiyatlarının düşmesine sebep olurken, bu sefer tam tersi bir durum yaşanıyor. Petrol zengini Ortadoğu ülkeleri, kriz anlarında petrol üretimlerini durdurma veya satışını yapamama gibi sebeplerle fiyatların yükselmesine yol açıyor.
PETROL FİYATLARINDAKİ ANI ARTIŞ
İsrail’in İran’a saldırısının ardından petrol fiyatlarında belirgin bir artış gözlemlendi. Avrupa, Asya ve Afrika enerji piyasalarının referansı olan Brent petrolün varil fiyatı, saat 05.43 itibarıyla 78,25 dolara kadar yükseldi. 12 Haziran’da bu fiyat 68 dolar seviyesinde bulunmaktaydı.
15 Ocak 2025 tarihinde varil fiyatı 80,04 dolarla zirve yapmıştı, ardından bir düşüş yaşanmıştı. Ancak bugün yaşanan olayların ardından, günün başında 68,59 dolardan işlem gören petrol, kısa sürede 17 Ocak tarihindeki seviyelere kadar yükseldi. Şu anda ham petrolün varil fiyatı 73 dolar civarında seyrediyor.
AKARYAKITTA YENİ ZAM RİSKİ
Petrol fiyatlarındaki artış, benzin ve akaryakıt fiyatlarının artışını da beraberinde getiriyor. Bugün benzin fiyatlarına 1,46 TL’lik bir zam yapılırken, motorine gece yarısından itibaren geçerli olacak şekilde 1,49 TL’lik bir zam uygulanması bekleniyor. Bu durum, petrol fiyatlarındaki yükselişin ardından yeni zamların da gündeme gelebileceğini gösteriyor.
İstanbul’da benzinin litresi ortalama 48,30 TL, motorinin litresi ise 46,20 TL’den satılmakta. Ham petrol fiyatlarının yıl içindeki rekor seviyelere tekrar ulaşması durumunda, mevcut vergilerle birlikte dolar kurunun sabit kalması halinde 55 lira seviyeleri söz konusu olabilir.
2022’deki rekor seviyeler olan 120 dolara yeniden ulaşılması durumunda ise, yüzde 75’lik bir zam ile 84 lira 50 kuruşluk bir fiyatın tabelalarda görünmesi muhtemel.
PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ BAĞ
Dünyada enerji üretiminde kullanılan başlıca kaynaklar arasında yer alan kömür, petrol ve doğalgaz, yenilenebilir enerji kaynaklarının sınırlı kullanımı nedeniyle büyük önem taşımaktadır.
Petrol fiyatlarındaki artış, alternatif ürünlere olan talebi artırarak bu alanlarda da fiyat artışlarına neden olabilirken, genel anlamda enerji maliyetlerini de yükseltecektir. Bu durumda, üretilen tüm malların ve enerji tüketimi yüksek hizmetlerin fiyatlarının artması beklenmektedir.
Özellikle üretim maliyetlerindeki artış ile birlikte, TÜİK’in 2025 Mayıs ayı için açıkladığı yüksek enflasyon oranı olan yüzde 35.41’in düşmemesi olasılığı ortaya çıkmaktadır. Enerji maliyetlerindeki hızlı yükseliş, düşmesi beklenen enflasyonu yeniden artırma potansiyeline sahip.
