Havaların soğumasıyla birlikte grip, solunum sinsityal virüsü (RSV) enfeksiyonu ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarında önemli bir artış yaşanıyor. Bu hastalıklar genellikle sağlıklı bireylerde hafif seyrederken, risk grubundaki kişiler için ciddi komplikasyonlar ve hatta ölüm riski taşıyor. Uzmanlar, bu tür enfeksiyonlardan korunmanın en etkili yolunun aşılanmak olduğunu belirtiyor.
Grip Aşısını Kimler Yapmalı?
Bayındır İçerenköy Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Fatma Nur Özdoğan, grip, RSV ve pnömokok aşılarının önemini vurguladı. Dünya genelinde her yıl 3 ila 5 milyon kişiyi etkileyen grip (influenza), özellikle 65 yaş üzerindeki bireyler, bebekler, hamileler ve kronik hastalığı olan kişiler için önemli bir risk oluşturuyor. Grip, ateş, titreme, kas ağrısı, öksürük ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Uzm. Dr. Özdoğan, “Grip virüslerinin yapıları sürekli değiştiği için her yıl grip aşıları güncellenmektedir. 6 ay ve üzerindeki herkesin her yıl grip aşısı olması önerilmektedir. Aşılamadan sonra korumanın gelişmesi yaklaşık iki hafta sürer. Aşı Eylül ayından itibaren önerilmekle birlikte, özellikle ileri yaş gruplarında Ekim ayının hedeflenmesi daha uygundur. Risk grubundaki tüm bireyler, aşılarını sezon boyunca yaptırabilirler.” dedi.
Grip Komplikasyonlarında Risk Grupları ve Önemi
Gribin herkes için geçerli olduğunu, ancak bazı kişilerde daha tehlikeli seyrettiğini belirten Uzm. Dr. Özdoğan, “Bebekler ve küçük çocuklar, 65 yaş üstü bireyler, hamileler ve belirli sağlık sorunları (astım, kronik akciğer hastalığı, diyabet, kalp hastalığı, kronik karaciğer ve böbrek hastalığı gibi) olanlar veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler grip komplikasyonları açısından büyük risk altındadır. Grip hastalığı, zatürre, bronşit, sinüzit ve kulak enfeksiyonları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, kalp hastalığı, kanser veya diyabet gibi kronik hastalıkların seyrini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle grip aşısı, özellikle bu gruptaki bireyler için hayati önem taşır.” şeklinde konuştu.
Grip Aşısı Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
Uzm. Dr. Özdoğan, grip aşısının grip hastalığına neden olmadığını ve diğer aşılarla aynı anda güvenle uygulanabileceğini belirtti. “Grip aşısının ciddi yan etkileri, diğer aşılara göre farklılık göstermez. En sık görülen yan etkiler arasında enjeksiyon yerinde ağrı ve hassasiyet yer alır; bu durum %10-64 oranında görülür ve genellikle bir-iki gün içinde kendiliğinden geçer. Aşıya bağlı ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik gibi şikayetler de görülebilir. Grip aşısı felç yapmaz, kısırlığa neden olmaz ve hamileler için de güvenlidir.” dedi.
RSV: Bebekler, yaşlılar ve kronik hastalar için riskli
Solunum yolu virüsü olan RSV’nin burun, boğaz ve akciğerleri enfekte ettiğini belirten Uzm. Dr. Özdoğan, “Klinik belirtileri arasında ateş, öksürük, halsizlik, burun akıntısı ve hırıltılı solunum yer alır. Bu belirtiler, soğuk algınlığı ya da diğer solunum yolu virüslerinin enfeksiyonları ile benzerlik gösterir. RSV, sonbahar ve kış aylarında diğer solunum yolu virüsleriyle birlikte yayılmaktadır. Özellikle 6 aylıktan küçük bebekler, 65 yaş üzerindeki bireyler, KOAH, kalp yetmezliği ve diyabet gibi komorbid hastalığı olanlar, immünosupresif kişilerde bronşiyolit ve zatürre gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Bu nedenle, 75 yaş ve üzerindeki bireyler ile 60-74 yaş arası altta yatan hastalığı bulunan bireylere tek doz RSV aşısı önerilmektedir. Aşı, en az 2 yıl koruma sağlar. Aşı olmanın en ideal zamanı, virüsün toplumda yayılmaya başlamasından önceki yaz sonu ve sonbahar başıdır.” şeklinde bilgi verdi.
Zatürre (Pnömokok) aşısı: Uzun süreli koruma
Pnömokok bakterisinin neden olduğu zatürre gibi ciddi enfeksiyonlara karşı geliştirilen pnömokok aşıları, 5 yaş altındaki çocuklar, 50 yaş üzerindeki bireyler ve kronik hastalığı olanlar için önemlidir. Uzm. Dr. Özdoğan, Türkiye’de konjuge ve polisakkarit olmak üzere iki farklı pnömokok aşısının uygulandığını belirtti ve “Pnömokok aşısı genellikle ciddi yan etkilere neden olmaz. Aşı sonrası kızarıklık, hafif ateş, kas ağrısı gibi belirtiler görülebilir ve genellikle birkaç gün içinde geçer. Grip ve zatürre aşılarıyla aynı gün, farklı bölgelerden uygulanabilir.” şeklinde konuştu.
Aşılar hastalıkları önlemenin en etkili yoludur
Uzmanlar, tüm bu hastalıkların, özellikle yaşlı bireyler ve kronik hastalıkları olan kişiler için ciddi komplikasyonlara yol açabileceğini hatırlatıyor. Uzm. Dr. Özdoğan, “Her üç aşı da etkili, güvenli ve toplum sağlığını korumada büyük rol oynamaktadır. Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında, aşılarla hem bireysel sağlık hem de toplumsal bağışıklık sağlanabilir. Hastalanmadan önce önlem almak, tedavi sürecinden daha kolay ve etkilidir.” şeklinde sözlerini tamamladı.
