Cumhurbaşkanlığı 2026 Yılı Programı’nda, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ile ilgili önemli veriler paylaşıldı. Geçtiğimiz yıl KİT’lerin 500.8 milyar lira açık verdiği belirtilirken, bu yıl açığın 244.4 milyar lira olması bekleniyor. Finansman dengesindeki iyileşme, bütçeden KİT’lere yapılan aktarmaların etkisiyle sağlandı. Bütçe transferleri, özellikle elektrik ve doğalgaz sübvansiyonları kapsamında gerçekleştirilen görevlendirme bedeli ödemeleri ile TCDD, Türkiye Taşkömürü Kurumu ve TÜRKŞEKER’e yapılan transferlerden oluşuyor.
94 BİN PERSONEL
2024 yılında KİT’lerin ürettiği katma değerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 0.6 seviyesinde kalacağı öngörülüyor. Bu yıl da bu oranın değişmeyeceği tahmin ediliyor. KİT’lerde toplam 94 bin personel istihdam ediliyor ve 19 farklı KİT bulunuyor. Ayrıca, özelleştirme programında yer alan ve kamu payı yüzde 50’den fazla olan Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) AŞ ile Sümer Holding AŞ de KİT dengesi çerçevesinde izleniyor.
MİLYARLARCA LİRA AKTARILIYOR
Bu yıl bütçeden KİT’lere toplamda 233 milyar TL sermaye transferi, 421.6 milyar TL görevlendirme bedeli, 5.9 milyar TL kamu hizmeti yükümlülüğü ve sübvansiyon ödemesi yapılması planlanıyor. Aynı dönemde, yatırım harcamalarının 483.1 milyar TL olarak gerçekleşeceği öngörülüyor.
ÇAY, ŞEKER TATSIZ!
Programa göre, ÇAYKUR’un satış hasılatı, çay satış fiyatlarındaki artış nedeniyle olumlu bir etki görse de, hammadde ve istihdamla ilgili yüksek maliyetler ile finansman giderleri kuruluşun kaynak ihtiyacını artırdı. TÜRKŞEKER’in satış miktarının hedeflerin altında kalması da finansman durumunu olumsuz etkiledi, bu durum da kuruluşa yapılan sermaye transferinin artmasına neden oldu.
ESK KÂRDA
Et ve Süt Kurumu, yurttaşların ucuz et almak için uzun kuyruklar oluşturduğu bir dönemde dikkat çeken kârlar elde etti. Programa göre, kurumun bu yıl besilik hayvan temini amacıyla yaptığı ithalat faaliyetleri sonucunda 14 milyar TL kâr etmesi ve Hazine’ye 5.2 milyar TL temettü ödemesi bekleniyor.
TCDD’YE SERMAYE TRANSFERİ
Bu yıl gerçekleştirilen fiyat ayarlamalarının maliyet artışlarının gerisinde kalması nedeniyle TCDD Taşımacılık AŞ’ye Yüksek Hızlı Tren (YHT) ve konvansiyonel yolcu taşımacılığı için 5 milyar TL kamu hizmeti yükümlülüğü ödemesi yapılması öngörülüyor. Ayrıca, şehir içi raylı sistem işletmeciliğinin sürdürülebilmesi için 925.7 milyon TL tutarında sübvansiyonun TCDD’ye aktarılması bekleniyor. TCDD’ye bu yıl 176.1 milyar TL sermaye transferi yapılması da planlanıyor.
