Her dolandırıcılık vakası, mağdurları ortalama 165 dolarlık bir kayıpla karşı karşıya bırakıyor. Avrupa genelinde ise bu tür dolandırıcılıkların yıllık ekonomik kaybı toplamda 9,5 milyar dolara ulaşmakta.
Dolandırıcılığa maruz kalan bireyler, yaşadıkları sorunları çözmek için ortalama 14 gün zaman harcıyor. Bu süre, bir aylık çalışma süresinin yaklaşık yüzde 70’ine denk geliyor.
Visa, kullanıcıların çevrimiçi ortamda güvenliğini sağlamak adına gerekli araçlara ve bilgilere erişimini sağlamakta büyük bir önem taşıyor. Bu bağlamda, Türkiye’de başlattığı “Dijitalde Güvendeyim” projesi ile dolandırıcılık girişimlerine karşı toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlıyor.
Sahte reklamlar ve yapay zeka ile üretilmiş dolandırıcılık içerikleri sosyal medyada hızla yayılıyor. Visa’nın Avrupa genelinde gerçekleştirdiği bir araştırma, bu tür içeriklerin gerçek olduğuna inanan kullanıcıların dolandırılma riskinin yaklaşık beş kat daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma sonuçları, dijital ortamdaki yanlış bilgiler nedeniyle kullanıcıların dolandırıcılık girişimlerine karşı son derece savunmasız kaldığını gösteriyor.
Online dolandırıcılık mağdurlarının ortalama kaybı 165 dolar olarak belirlenirken, dolandırıcılık vakaları Avrupa ekonomisine yıllık yaklaşık 9,5 milyar dolarlık bir zarar veriyor. Mağdurlar, maddi kayıplarının ötesinde duygusal stres, artan endişe ve düşen verimlilik gibi ciddi sorunlarla da karşılaşabiliyor. Ayrıca, online dolandırıcılık vakalarının sonuçlarını çözmek için harcanan ortalama süre 14 iş günü civarında olup, bu da bir aylık çalışma süresinin yaklaşık yüzde 70’ine tekabül ediyor.
Kullanıcıların çevrimiçi davranışları, dolandırıcılık riskinin artmasında önemli bir etken oluşturuyor. İçeriğin doğruluğunu kontrol etmeden paylaşım yapanların, doğrulama yapanlara oranla iki kat daha fazla hedef alındığı görülüyor (yüzde 43 – yüzde 22). Sadece başlıkları gözden geçirmek, içerikleri doğrulamadan paylaşmak veya yapay zeka ile üretilen içeriklere güvenmek gibi günlük alışkanlıklar, dolandırıcılara yeni hedefler sunuyor.
• Kullanıcıların yüzde 44’ü, gerçek sandıkları içeriğin yapay zeka ile üretildiğini sonradan fark ettiklerini belirtiyor.
• Katılımcıların üçte biri (yüzde 32), çoğu zaman içeriklerin yalnızca başlığını okuduklarını ifade ediyor.
• Her beş kişiden biri (yüzde 19), içeriğin doğruluğunu kontrol etmeden gönderi paylaştığını belirtiyor.
“AMACIMIZ DOLANDIRICILIĞI GERÇEKLEŞMEDEN DURDURMAK”
Visa Türkiye Genel Müdürü Samile Mümin, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Yapay zeka, hayatımızı kolaylaştırırken iş süreçlerimizi de dönüştürüyor. Dolandırıcılar, yapay zeka araçlarını kullanarak insanları kandırmakta ve çevrimiçi kanallara duyulan güveni sarsmaktadır. Sahte ile gerçeği ayırt etmek her zamankinden daha zor ve bunun sonucunda kaybedilen para, zaman ve güven söz konusu. Visa olarak, yapay zeka destekli inovasyona yatırım yapıyor, sektör genelinde iş ortaklarıyla iş birliği gerçekleştiriyor ve tüketicileri güvende kalmaları için gerekli bilgi ve araçlarla donatıyoruz. Son beş yılda, dolandırıcılığı önlemeye yönelik 13 milyar dolarlık yatırım yaptık. Bu yatırımlarımız sayesinde, küresel güvenlik araçlarımızla her yıl 40 milyar dolardan fazla dolandırıcılık girişimini engelliyoruz. Örneğin, 2025 Kara Cuma döneminde, bir önceki yıla göre dünya genelinde yüzde 144 daha fazla dolandırıcılık girişimini tespit edip durdurduk. Online dolandırıcılığı önleme çalışmalarımıza devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
DOLANDIRICILIĞIN EKONOMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ ARTIYOR
Sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık yöntemleri giderek daha karmaşık hale geliyor. Bu durum, tüketici davranışlarını da değiştirerek ekonomi üzerinde belirgin etkiler yaratıyor. Avrupa’da yaklaşık 9 milyon kişinin dolandırıcılığa maruz kaldıktan sonra çevrimiçi alışveriş alışkanlıklarını değiştirdiği tahmin ediliyor. Dolandırılan bireylerin yüzde 28’i online alışverişlerini azalttıklarını, yüzde 4’ü ise tamamen bıraktıklarını ifade ediyor.
DOLANDIRICILIĞA KARŞI MÜCADELE GÜÇLENİYOR
Yapay zeka, Visa’nın dolandırıcılığı önleme stratejisinin merkezinde yer almakta. Visa, son 30 yıldır ödemelerin güvenliğini sağlamak amacıyla yapay zeka destekli araçlar kullanıyor. Son beş yılda, şüpheli davranışları gerçek zamanlı olarak tespit eden ve dolandırıcılık girişimlerini kullanıcıya ulaşmadan engelleyen akıllı, yapay zeka destekli teknolojilere 13 milyar dolar yatırım yapıldı. Farkındalık, teknoloji kadar kritik bir rol oynuyor. Araştırmalar, kullanıcıların yüzde 33’ünün yapay zeka tarafından üretilmiş içeriklerin sosyal medyada dolandırıcılıkları tespit etmeyi zorlaştıracağını düşündüğünü ortaya koyuyor.
VİSA, “DİJİTALDE GÜVENDEYİM” PROJESİ İLE DOLANDIRICILIĞA KARŞI FARKINDALIĞI ARTIRIYOR
Visa’nın Türkiye’de UNDP ve Habitat iş birliğiyle yürüttüğü “Dijitalde Güvendeyim” projesi, dolandırıcılığı yalnızca teknik bir güvenlik riski olarak değil, aynı zamanda toplumsal bir sorun olarak ele alıyor. Projede, eğitimler teorik anlatımlar yerine gerçek dolandırıcılık vakalarına odaklanıyor; sosyal mühendislik, oltalama (phishing) ve kamu görevlisi taklidi gibi klasik yöntemlerin yanı sıra, yapay zeka ile üretilen sahte ses ve görüntüler de işleniyor.
Visa Türkiye Genel Müdürü Samile Mümin, projeyi değerlendirirken şunları söyledi: “Visa olarak güvenlik alanındaki uzun yıllara dayanan uzmanlığımızı, ‘Dijitalde Güvendeyim’ projesi ile toplumsal faydaya dönüştürüyoruz. Eğitimlerimizde sosyal mühendislik, oltalama ve yapay zeka tabanlı saldırı gibi yöntemleri gerçek vakalarla anlatıyoruz. Dolandırıcılık, özellikle 55 yaş üzeri bireylerde yoğun duygusal manipülasyonla karşılaşılan ciddi bir toplumsal sorun. Bu nedenle eğitimlerde gerçek vakaları ele alıyor ve ‘Dur – Düşün – Danış’ yani 3D Kuralını yaygınlaştırıyoruz. Daha güvenli bir dijital gelecek için çalışmalarımıza devam edeceğiz.”
