Sarıbal: “Yeraltı suları tükeniyor, kriz yönetmeliklerle gizleniyor”
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yeraltı sularına ilişkin soru önergesine verdiği yanıtı değerlendirdi. Sarıbal, Türkiye genelinde 500 bin belgeli yeraltı suyu kuyusu bulunduğunu ancak kaçak kuyuların sayısının açıklanmadığını belirterek, “Suyun tükenmesi sadece tarımı değil, tüm yaşamı tehdit ediyor” dedi.
Bakan Yumaklı’nın yanıtına göre, yeraltı suyu kullanımının yüzde 66’sı sulamada, yüzde 25’i içme ve kullanmada, yüzde 9’u ise sanayide gerçekleşiyor. Bursa özelinde ise bu oranlar; yüzde 50 içme ve kullanma, yüzde 23 sulama, yüzde 27 sanayi şeklinde.
“Emniyetli rezervler aşıldı”
Sarıbal, DSİ verileri ve 1. Su Şurası raporlarına atıfta bulunarak, özellikle Konya Kapalı, Meriç-Ergene, Akarçay, Büyük Menderes, Doğu Akdeniz ve Asi havzalarında su tahsislerinin emniyetli rezervleri aştığını hatırlattı. Yaklaşık 1,6 milyon hektar arazinin yeraltı suyuyla sulandığını belirten Sarıbal, bu durumun su seviyelerini düşürdüğünü ve kaliteyi bozduğunu söyledi.
“Kağıt üzerinde denetim”
Bakanlık yanıtında, 25 havzanın 12’sinde yeraltı su kütlelerine ilişkin miktar ve kalite çalışmalarının tamamlandığı, 9 havzada ise Sektörel Su Tahsis Planları’nın hazırlandığı bilgisi paylaşıldı. Ancak Sarıbal, verilen bilgilerin sahadaki tabloyu yansıtmadığını savundu:
“Denetim kağıt üzerinde. Avrupa Birliği uyum mevzuatı bahanesiyle çıkarılan yönetmelikler yıllardır raflarda bekliyor. On yıllardır açılan kaçak kuyular neden görmezden gelindi? Yeraltı su seviyeleri hızla düşerken hangi somut önlemler alındı?”
“Yasa metinleri değil, kuruyan havzalar var”
Su Verimliliği Yönetmeliği’nin 27 Aralık 2024’te yürürlüğe girdiğini hatırlatan Sarıbal, bu yönetmelikle orantısız su tüketiminin azaltılmasının hedeflendiğini belirtti ancak iktidarın bu yolla geçmişteki yanlışlarını itiraf ettiğini söyledi.
Sarıbal, “Türkiye’de sorunlar sayılarla ve yönetmeliklerle örtülüyor. Oysa gerçekte kuruyan havzalar, çekilen göller ve büyüyen bir tarımsal kriz var. 500 bin kuyudan çekilen suyun hesabı yapılmıyor, kaçak kuyuların adı bile anılmıyor. Asıl soru şu: Türkiye suyu bu hızla tüketmeye devam ederse, yarın hangi havza, hangi tarla ayakta kalacak?” diye konuştu.
