Hizmet, temel mallar ve gıda enflasyonuna dair Nisan 2024 ve Nisan 2025 verileri karşılaştırıldığında, gıda enflasyonunda 32 puan, temel mallarda 37 puan ve hizmetlerde ise 42 puan düşüş gözlemlenmiştir. Ancak, enerji enflasyonu Nisan 2025 itibarıyla beş puanlık bir artış ile yüzde 48.1’e yükselmiştir. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi ve CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, enerji fiyatlarındaki değişimleri incelemiştir. Bakırlıoğlu, “Dünya genelinde enerji fiyatları düşerken, doğalgaz ve brent petrol fiyatları gerilerken, Eurostat verilerine göre enerji enflasyonu AB’de eksi yüzde 2.8, Avro Bölgesi’nde eksi yüzde 3.6 iken Türkiye’de artarak yüzde 48.1’e çıkmasının temel nedeni, faturalardaki vergi yükünün her geçen yıl artması ve dövizdeki dalgalanmalardır” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
DÜŞMEK BİR YANA ARTTI
Dünya genelinde enerji fiyatları hızla gerilerken, Türkiye’de döviz kurundaki artış nedeniyle bu düşüşün hissedilmediğine dikkat çeken Bakırlıoğlu, “Enerjide dışa bağımlı bir ülkeyiz. Bu sebeple dövizdeki artış enerji fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Ancak enerji fiyatlarındaki durumu yalnızca kur artışıyla açıklamak da yetersiz kalır. Kurdaki dalgalanmanın yanı sıra, enerjideki vergi yükü de önemli bir etken. EPDK verilerine göre, 2024 Mayıs itibarıyla benzin fiyatı 21.2 lira, toplam vergi 16.5 lira ve satış fiyatı 42.6 lira iken, 2025 yılı Mayıs ayındaki verilere göre ürün fiyatı 21.4 liraya yükselmiş, vergi 19.1 liraya çıkmış ve satış fiyatı 47.6 liraya ulaşmıştır. 2024 Mart ayında benzin fiyatındaki vergi oranı yüzde 38.8 iken, 2025 yılında bu oran yüzde 40’ın üzerine çıkmıştır. Aslında benzinin fiyatında kayda değer bir değişiklik olmamışken, vergi yükündeki artış yurttaşların cebinden çıkan parayı artırmıştır. Dünyada fiyatlar düşerken, yurttaşlarımızın cebinden daha fazla para çıkmaktadır.”
ŞİRKETLER ZENGİN EDİLİYOR
Elektrik faturalarındaki durumun da farklı olmadığını belirten Bakırlıoğlu, “Ocak 2024’te meskenlerde birinci kademe enerji bedeli 48.2 kuruş, dağıtım bedeli 85.8 kuruş iken, 5 Nisan 2025’ten sonra enerji bedeli 49.4 kuruşa, dağıtım bedeli de 183.6 kuruşa yükselmiştir” ifadelerini kullandı. Enerji bedelinde kayda değer bir değişiklik olmadığını, ancak dağıtım bedelinde yüzde 113’lük bir artış yaşandığını vurgulayan Bakırlıoğlu, “Faturaların kabarmasının sebebi, dağıtım şirketlerine yapılan ‘servet transferidir.’ Yurttaşların alın teriyle, şirketlerin zengin edilmesidir. 2024 Nisan ayında 100 liralık bir elektrik faturasının 32.1 lirası enerji bedeli, 57.1 lirası dağıtım bedeli, fon-vergi ise 10.6 lira iken, 2025 Nisan’ında 100 liralık faturanın enerji bedeli 19 liraya düşerken, dağıtım bedeli 70 liraya çıkmış ve fon-vergi 10 lira olarak kalmıştır. Yani faturalardaki enerji bedeli neredeyse yarı yarıya düşmesine rağmen, dağıtım firmalarına ödenen tutar artmaktadır. Bu durumu ancak AKP gibi bir iktidar gerçekleştirebilir.”
DESTEK KANDIRMACASI
Son günlerde elektrik ve doğalgaz faturalarında devlet desteğinden bahsedildiğini anımsatan Bakırlıoğlu, “Eğer devlet destek olmasaydı, faturalarınız şu kadar olacaktı” söylemlerinin akla getirdiği sorunun önemine değindi. Bakırlıoğlu, “Devlet desteği denilen olgu aslında bir kandırmacadır. EÜAŞ, elektrik üreten firmalardan yüksek fiyattan elektrik alıyor ve bunu hanelere ucuza satıyor, böylece faturaların daha da kabarmasını engellemeye çalışıyor. 2024 yılında EÜAŞ’ye Hazine’den aktarılan görev bedeli 213.7 milyar lira olmuştur. Bu para kimin cebinden çıkıyor? Vergiyi kim ödüyor? Toplanan vergilerin yüzde 70’i dolaylı vergilerden oluşuyor. Fatura yine vatandaşa kesilmektedir. Türkiye, enerji alanında üç temel sorunla karşı karşıya; birincisi dışa bağımlılık, ikincisi dövizdeki istikrarsızlık ve üçüncüsü vergi ve şirket marjlarıyla şişirilmiş fiyatlandırmadır. Bu durum, yalnızca enerji alanında değil, tüm temel tüketim kalemlerinde yurttaşın alım gücünü olumsuz etkilemektedir.”
