Türkiye’yi 23 yıldır yöneten AKP, ülkenin hava savunma sistemleri ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir başarısızlık sergiledi. ABD ve Batılı müttefikleriyle sağlıklı bir anlaşma yapamayan Türkiye, ortak projelerden dışlanırken, Rusya’dan temin ettiği S-400 sistemlerini etkin bir şekilde kullanamıyor. Bu durum, Türkiye’nin kendi geliştirmeye çalıştığı sistemlerde de teknoloji açığı ve ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalmasına yol açtı.
Savunma sistemlerindeki sıkıntıların başında güç grubu sorunları gelmektedir. AKP iktidarı döneminde motor ve şanzıman sistemleri konusunda ilerleme kaydedilememiştir. Altay tankı projesinin siyasi müdahalelerle değişime uğraması, projede gecikmelere neden oldu. Son aşamada tankın güç grubunun başlangıç olarak Güney Kore’den alınması planlanmakta, ilerleyen süreçte ise geliştirilen motorun entegre edilmesi hedeflenmektedir. Aynı sorunlar hava araçlarında da yaşanmaktadır. Türkiye’nin geliştirdiği motorlardan yalnızca PD170 modeli insansız hava araçlarında kullanılmakta, diğer modellerin kalifikasyon süreçleri ise henüz tamamlanmamıştır.
HAVADA NET AÇIK
Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana hava savunma konusundaki gereksinimi her zaman var olmuştur. Hava savunmada öncelikli araçlar arasında savaş uçakları öne çıkmaktadır. 1990’lı yıllarda yapılan planlamalar, AKP döneminde bozulmuş durumdadır. 1980’lerin sonlarında envantere giren F-16’ların ardından yeni bir saldırı uçağı alınmamıştır. Türkiye, elindeki F-4 uçaklarını İsrail ile modernize ederek 2020’li yıllara kadar kullanıma devam etmiştir. Bu tarihten sonra, ortak olunan F-35’lerin envantere girmesi beklenmekteydi.
FETÖ’nün darbe girişiminin ardından Türkiye-ABD ilişkilerinin kötüleşmesi, AKP’yi hava savunma sistemleri için Rusya ile görüşmeye yönlendirdi. Sonuç olarak S-400 sistemleri Türkiye’ye getirildi. Ancak AKP, mevcut durumda yeniden ABD ile yakınlaşmaya çalışmaktadır. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye’ye uygulanan ambargoların kaldırılması için aktif bir rol üstlenirken, Türkiye’ye yönelik ambargolar hakkında kamuoyuna yansıyan bir girişim bulunmamaktadır. Türkiye, bir yandan Rusya’dan aldığı S-400’leri kullanamamakta, bir yandan da ortak olduğu F-35 için ödediği parayı geri alamamaktadır. Almanya’nın engellerini aşma çabalarının yanı sıra, kendi imkanlarıyla Kaan projesini geliştirme gayreti de sürmektedir. Bu koşullarda, Türkiye hava savunma alanında tehdit algıladığı ülkelerin gerisinde kalmış durumdadır. Örneğin, İsrail’in İran’a karşı aktif olarak kullandığı görünmezlik özellikli F-35’ler, Yunanistan’ın envanterine de girmiştir.
TÜRKİYE OYALANDI
AKP döneminde Türkiye, hava savunma füze ve radar sistemleri konusunda tam anlamıyla oyalanma sürecine girmiştir. 1990’lı yıllarda hazır alım ihaleleri açılmasına rağmen, bu süreçte yaşanan aksaklıklar ve anlaşmazlıklar nedeniyle pek çok sistem üzerinde anlaşma sağlanamamıştır. Sonuçta, Çin’in sistemleri üzerine yapılan görüşmeler de birkaç yıl süresiz olarak sona ermiştir. AKP’nin füze alımına dair hedefleri, S-400 sistemlerinin uyum sorunları ile birleşmiş bir hal almıştır. Türkiye, ödediği paraya rağmen kullanamadığı füzeler ve alamadığı savaş uçaklarıyla birlikte, kendi projelerini geliştirme çabası içindedir. AKP’nin dış politikadaki öngörüsüzlüğü, savunma sistemlerindeki gecikmelerle birleşerek, Türk savunma sanayisinin kayıtsız koşulsuz desteklenmesini zorunlu kılmaktadır.
